Hooggevoelig en verstoppertje spelen

‘Als je geen plan hebt voor je eigen dromen, word je ingezet in de dromen van anderen…’

Op basis van research door Elaine Aron en andere psychologen die zich met het onderwerp ‘hooggevoeligheid’ hebben beziggehouden, weten we dat vijftien tot twintig procent van de mensheid beduidend gevoeliger is dan de rest. Hooggevoeligheid komt wereldwijd voor, zowel bij mannen als bij vrouwen. Zoals je misschien wel weet geef ik lezingen over HSP, en dit is meestal de zin waarmee ik open. Een veelgehoorde reactie hierop is dan: ‘O ja? Twee op de tien mensen? Nou, dan weet ik niet waar die lui zitten, want ik ken er niet één.’

Hoe komt dat? Het antwoord is simpel: een HSP’er neigt ertoe zich aan te passen. De hooggevoelige mens is veelal in staat om gelijk een kameleon op te gaan in zijn omgeving, om er als het ware mee te versmelten. Wie, om wat voor reden dan ook, niet de aandacht wil trekken die heeft in principe twee mogelijkheden tot zijn beschikking: doen als de rest, zich kleden zoals de meerderheid dat doet, herhalen wat anderen zeggen (dus geen eigen mening hebben) en braaf zijn of, dat kan ook, zo veel mogelijk elke omgeving mijden waarvan je van te voren al weet dat je je er niet prettig en op je gemak zult voelen.

Ben jij ook zo iemand die op zoek is naar andere hooggevoeligen en niet weet waar hij ze kan vinden, dan raad ik je aan om specifiek je aandacht te richten op die mensen die er alles aan doen om vooral niet de aandacht te trekken, mensen dus die hun best doen om onzichtbaar te zijn. Als HSP’er zal het je niet echt veel moeite kosten om die mensen te ontdekken.

Voor hetzelfde geld echter, ben jij zélf zo iemand die niet opgemerkt wil worden en die het liefste verstoppertje speelt. Misschien ben jij er wel zo eentje die zich voortdurend aanpast, die zich steeds maar weer schikt naar de wensen en de behoeften van anderen. Wie weet ben jij wel zo’n HSP’er die zich het rustigste en het zekerste voelt zolang er maar niet op je wordt gelet.

Het is waar: zo lang je niet opvalt en je je ware gezicht niet laat zien is de kans klein dat iemand je iets zal verwijten. Wie niet zichtbaar is zal niet gauw op zijn donder krijgen. De kans dat je wordt uitgescholden, dat je wordt aangewezen om een extra klus te klaren of dat je een lastige opdracht moet uitvoeren waarvan je twijfelt of je die wel tot een goed einde zult kunnen brengen, is klein. Het is lekker rustig zo, alles blijft zoals het is, je weet waar je aan toe bent en je hoeft je comfortzone nog geen centimeter op te rekken.

Wat echter óók waar is, is dat niemand je capaciteiten en je talenten zal zien. Wist je eigenlijk al dat hooggevoeligen hele speciale talenten hebben? En heb je je al eens afgevraagd waar jouw specifieke gaven liggen?

Ik ben van mening dat iedereen die rondloopt op deze prachtige planeet die wij Moeder Aarde noemen, ongeacht of hij nu hooggevoelig is of niet, hier is om een steentje bij te dragen, om een voetafdruk achter te laten, hoe klein of schijnbaar onbeduidend ook. En dat kun je eigenlijk alleen maar doen wanneer je van jezelf weet wat je talenten (en ook wat je zwakke plekken) zijn; immers, je talenten duiden op het soort voetafdruk dat jij na zou kunnen laten. Als HSP’er is het goed mogelijk dat jouw persoonlijke gaven op het gebied liggen van de zogenaamde positieve eigenschappen van de hooggevoeligheid. Mocht je vergeten zijn hoe het ook alweer zat met die positieve kant van de hooggevoeligheid, misschien is het dan een idee om het artikel dat ik daar een aantal maanden geleden over schreef nog eens te lezen.

Laat ik jullie bekennen dat ik zo’n HSP’er was die dol was op verstoppertje spelen. Ik had geen eigen mening (en áls ik die al had dan durfde ik er niet voor uit te komen) en aandacht trekken was niets voor mij. Gedurende ruim de helft van mijn leven was ik een schaduw, een lijf zonder persoonlijkheid. Mijn mond opendoen tijdens vergaderingen of zo? Geen denken aan. Ik hield me zo veel mogelijk overal afzijdig van. Waarom ik zo was, dat wist ik niet, maar goedbeschouwd kon het me ook niet schelen: ik vond het wel best zo. Zo heel af en toe bekroop me een vaag verlagen om eens ergens in uit te blinken (ik wist namelijk wel dat er dingen waren waar ik goed in was) maar uit angst om voor ingebeeld te worden uitgemaakt, of dat niemand mijn werk interessant zou vinden, of dat ik vragen zou krijgen waarop ik geen antwoord zou weten, besloot ik altijd maar weer om gewoon in mijn vertrouwde en veilige comfortzone te blijven.

Pas nadat ik het thema van de hooggevoeligheid had ontdekt en begreep hoe het kwam dat ik zo’n absoluut saaie (maar wel vlijtige en nuttige) schaduw was, begon ik te veranderen. Of dat proces van verandering en groei makkelijk was? Helemaal niet! Of het de moeite waard was? Nou en of! En of ik nu uitgeleerd zou zijn? Natuurlijk niet; het leren en groeien is een doorgaand proces.

Ik zou je willen aanmoedigen om uit die kleurloze anonimiteit te stappen. Bedenk dat je kunt kiezen om dat stapje te doen. Je neemt het besluit en je begint. Het leven gaat er zo heel anders door uitzien, je zelfbeeld verandert en dingen waar je vroeger huizenhoog tegenop zag worden in veel gevallen een uitdaging die je aan durft te gaan. Echt, het wordt er alleen maar leuker en boeiender op. Na een tijdje begin je de vruchten te plukken van je verandering, en dat is nog maar het begin. Die vruchten, dat zijn de sporen die je nalaat, dat wat je bijdraagt aan de wereld. Ik durf zelfs te beweren dat het onze “mensenplicht” is om onszelf te ontwikkelen, om innerlijk te groeien, om uit onze schuilplaats tevoorschijn te komen en andere HSP’ers te laten zien dat verstoppen niet nodig is. Denk anders maar eens aan de goden die je de voor jou specifieke talenten hebben meegegeven om jezelf en de wereld een eindje verder te helpen... je wilt ze toch zeker niet teleurstellen?

Vragen die je jezelf kunt stellen:  

• Wat zijn mijn talenten, mijn gaven? Waar ben ik goed in? (Mocht je niets te binnen schieten, vraag het dan maar eens aan een goede bekende). 

• Wat zou mijn bijdrage aan de wereld kunnen zijn? En hoe zou ik dat kunnen verwezenlijken? Met welk doel?  

• Wat zou ik willen dat er tijdens mijn begrafenis door de nabestaanden over mij werd gezegd? 

• Welk stemmetje (saboteur) belet mij om mijn comfortzone een stukje op te rekken?

Voorbeeld:

Een aantal dagen geleden kreeg ik een youtube over een vrouw die de moed heeft weten op te brengen om vanuit de schaduw in het licht te stappen. In de spotlights, nog wel. Het zijn opnamen van Britain’s got Talent, en eigenlijk heb ik een enorme hekel aan dit soort programma’s waar naar mijn gevoel alles onecht en overdreven aan is. De vrouw -zonder enige twijfel een HSP- in deze opname raakte me. Ze durft zich voor de camera’s enorm kwetsbaar op te stellen en haar meest gevoelige kant te tonen: onzeker en bang, maar met een talent dat ze met de wereld wil delen. De beelden doen me veel. 

Alice Fredenham zingt ‘My funny Valentine’. 

De video is in het Engels, en mocht je het niet verstaan, dan nog zeggen de beelden en haar lichaamstaal meer dan genoeg.

Laat het duidelijk zijn, je hoeft heus niet meteen vanuit de schaduw het toneel op en het licht van de schijnwerpers in. Het mag best iets bescheideners zijn. Ik heb het als voorbeeld genomen omdat ik het mooi vind, en omdat ik weet dat er veel hooggevoelige kunstenaars en artiesten zijn die hun angst hebben overwonnen, of liever, wier behoefte om bij te dragen sterker was dan hun angst, hun onzekerheid. Ik geef jullie de verzekering dat het de moeite dubbel en dwars waard is.