Zoeken in deze blog

woensdag 22 september 2010

Wat irriteert je het meest?

Onlangs stelde ik in een van mijn op hooggevoeligen gerichte Spaanse blogs en op Facebook de vraag: ‘Wat irrireert je het meest?’ Het aantal reacties was onverwacht groot, en wat me opviel was dat veel hooggevoeligen toch dezelfde soort ergernissen blijken te hebben.
Om te beginnen had ik de vraag bewust vaag gehouden. Het ging me om dat wat er het eerste opkwam bij de mensen, en enige sturing daarbij van mijn kant zou een minder spontane reactie tot gevolg hebben gehad.
Het eerste wat zichtbaar werd bij de antwoorden was dat er twee categorieën te onderscheiden waren. Aan de ene kant waren er irritaties die rechtstreeks het gevolg waren van een materiële storing vanuit de buitenwereld; een ongewenste of simpelweg onaangename prikkeling van een van de algemeen bekende zintuigen. Anderzijds werd er melding gemaakt van irritaties en ergernissen die samenhangen met het gedrag van anderen of van de persoon zelf. Dit soort ergernissen leidt op de eerste plaats tot een negatief gevoel of tot een vorm van verdriet.
Voor wat de eerste groep betreft was er een duidelijke ‘winnaar’. Een overgote meerderheid gaf aan een probleem te hebben met lawaai. Het betreft dan vooral lawaai waarop geen enkele invloed kan worden uitgeoefend en dat wordt beleefd als een vorm van agressie. Eén iemand merkte op dat hij zich met name wild ergerde wanneer een bestaande stilte ineens werd verscheurd.
Een goede tweede werd het fenomeen ‘menigten’ of ‘mensenmassa’s’ die al heel snel een overprikkeling van de zintuigen tot gevolg kan hebben. ‘Lawaai’ kan daar natuurlijk een onderdeel van zijn, maar verder natuurlijk ook visuele prikkels, een veelheid aan geuren, het waarnemen van een heleboel verschillende bewegingen tegelijkertijd of heel kort na elkaar, en wat een hooggevoelige zoal verder nog oppakt aan stemmingen van de mensen om zich heen. Overprikkeling als gevolg van grote mensenmassa’s kan leiden tot ongeduld en kribbigheid, benauwdheid, stress en paniekaanvallen.
Als derde belangrijke ergernis kwamen ‘nare luchtjes’ uit de bus, iets wat niemand zal verbazen. Luchtjes van de buren scoorde hoog, maar ook dagelijkse dingen als uien, schoonmaakmiddelen, verflucht en synthetische parfums.
Terwijl je bij al dit soort irritaties meestal wel iets kunt doen om de ergernis terug te dringen (oordoppen, je ogen dicht doen, je neus dichthouden, weggaan...) ligt dat bij de tweede categorie anders. De emoties die door dit soort ergernissen worden opgeroepen zitten diep en zijn niet zomaar te negeren.
De hoogste score bij deze categorie was voor de ergernis van niet serieus te worden genomen. Dat uitte zich in een aantal varianten zoals het gevoel te hebben dat je wordt uitgelachen of dat er (onterechte) oordelen over je worden gevormd. Onverschilligheid en onbegrip kunnen ook tot deze groep worden gerekend. Ik denk dat de meeste hooggevoeligen hier tot op zeker hoogte wel over mee kunnen praten.
Bijna even hoog scoorde het gevoel of het besef van gemanipuleerd te worden. Velen lijken dit vrij snel door te hebben, maar desondanks toch niet in staat te zijn er iets van te zeggen of actie te ondernemen. Het feit dat veel hooggevoeligen moeite hebben met het vaststellen van, en vasthouden aan de eigen grenzen speelt hierbij natuurlijk een grote rol.
Bijna evenveel stemmen kreeg de ergernis ‘perfectionisme’. De irritatie als gevolg van deze hang naar volmaaktheid kan zich op talloze manieren manifesteren. Vaak is dat als ongeduld, kribbigheid, (veel te) hoge eisen stellen aan jezelf en aan anderen, en zelfs, zoals een iemand opmerkte, als verdriet om het onbewust overlast bezorgen aan een ander. Perfectionisme is voor veel mensen een probleem. Hoewel de meeste perfectionisten beseffen dat de volmaaktheid die ze nastreven niet haalbaar is, blijkt het keer op keer toch haast onmogelijk om de strakke eisen die men aan zichzelf en aan de omgeving stelt, iets te laten vieren. Perfecionisme kan positief zijn in zoverre het een streven naar zorgvuldigheid betreft, maar wanneer het te ver wordt doorgetrokken kunnen de gevolgen juist het absolute tegendeel tot gevolg hebben en veel kapot maken.
Andere irritaties die genoemd werden zijn: leugens, bedrog en oneerlijkheid, onrecht en onrechtvaardigheid, ongevraagde en niet-opbouwende kritiek en gebrek aan respect.
Tot zover de antwoorden op de door mij gestelde vraag. Het besef dat het voor een hooggevoelige een realiteit is dat er dingen, situaties of mensen zijn die irritatie oproepen, en dat het daarbij niet om zomaar een gril gaat, kan helpen er beter mee om te gaan. Het kan een opluchting zijn om te weten dat veel irritaties te maken hebben met overprikkeling, terwijl andere vaak zijn terug te voeren op een onjuist zelfbeeld dat we hebben gevormd op basis van reacties uit onze omgeving waarbij geen rekening werd gehouden met het feit dat hooggevoeligen situaties nu eenmaal anders beleven dan de meeste mensen.

vrijdag 17 september 2010

Een nieuw begin...

Een nieuwe start -of dat nu een verhuizing, een nieuwe baan of een nieuwe liefde is- is voor iedereen altijd even wennen, maar voor een hooggevoelige of hsp is zoiets doorgaans veel ingrijpender. Als hsp die niet zo heel lang geleden aan een nieuwe levensfase is begonnen, weet ik daar alles van.
Nieuw staat voor veel hoogsensitieven gelijk aan beangstigend. Er bestaat een neiging om overal problemen en moeilijkheden te zien. De enorme hoeveelheid van zaken die geregeld moeten worden kunnen een onneembare berg lijken en ertoe leiden dat je terugschrikt en alles toch maar liever bij het oude laat. Het oude is immers vertrouwd, en je weet precies waar je zwakke plekken zitten waardoor je niet voor onaangename verrassingen komt te staan. Dat is prettig. Maar als mens zul je er niet van groeien.
Het was voor mij zeker niet de eerste maal dat ik iets heel nieuws wilde en kon gaan doen in mijn leven. Maar er was deze laatste keer wel een groot verschil met de voorgaande keren: Deze keer wist ik dat ik niet raar ben, maar hooggevoelig. Deze keer wist ik wat ik kan doen om te voorkomen dat ik overvoerd zal raken door nieuwe situaties, nieuwe mensen, talloze telefoontjes, regelarij en georganiseer, om maar eens wat te noemen. Deze keer heb ik alles dan ook bewust heel anders aangepakt, zuiver en alleen omdat ik me heilig had voorgenomen om onder alle omstandigheden van mijn hooggevoeligheid te genieten.
In de praktijk kwam het erop neer dat ik een zo duidelijk mogelijk plan heb gemaakt. Ik begon met het tekenen van een mindmap waarop alles wat gedaan moest worden een plaatsje kreeg. Op basis daarvan maakte ik een draaiboek. Een draaiboek gebaseerd op kleine en neembare stapjes. Elk stapje werd voorzien van een datum waarop het een en ander geregeld moet zijn. Ook belangrijk was het maken van een lijstje van mensen die me bij het een en ander zouden kunnen helpen. En dat lijstje moest natuurlijk worden gecheckt. Er moesten duidelijke afspraken met mijn helpers worden gemaakt. Het is voor een hsp in de regel niet gemakkelijk en zeker niet vanzelfsprekend om hulptroepen in te schakelen, maar de praktijk leert dat mensen vaak blij zijn dat ze iets voor ons kunnen doen (uiteindelijk doe je als hsp'er doorgaans meer dan het gemiddelde voor anderen). Toen het stappendraaiboek klaar was en de helpers bereid waren gevonden, kon aan de uitvoering van het plan worden begonnen.


Mocht ook jij aan een verandering in je leven toe zijn maar zie je daar huizenhoog tegenop, dan is het misschien een goed idee om een coach in te schakelen die je bij het maken van zo'n stappenplan kan helpen. Als hsp'er weet ik hoe belangrijk het is om grote stappen onder te verdelen in behapbare stukjes, om de schijnbare onneembare berg in meerdere goed hanteerbare etappes onder te verdelen. 


Voel je vrij om een oriënterend gesprek aan te vragen, dan zal ik met alle plezier je vragen beantwoorden.