Zoeken in deze blog

woensdag 18 december 2013

De Feestdagen en ervan genieten...

Kerstversieringen, kerstmuziek, lichtjes, prachtige etalages met verleidelijke (dure) cadeaus, supermarkten met aanbiedingen van “feestelijke” vleessoorten, drank en zoetigheid, en op de televisie reclamespotjes van blije, gelukkige, mooie en tevreden mensen rond de boom, alweer met een flinke berg cadeaus, of rond een feestelijk gedekte tafel vol overheerlijke gerechten... en kennelijk vinden we dat allemaal gewoon en vraagt niemand zich af in hoeverre dit soort plaatjes wel realistisch is...

Realistisch of niet, het is wel zo dat we met Kerstmis toch graag iets doen wat we normaalgesproken niet doen, iets met ‘z’n allen’, iets van bij elkaar zijn, samen een maaltijd delen en misschien ook wel even stilstaan bij mensen die er niet meer zijn of bij het lot van anderen die het minder getroffen hebben. Menselijke warmte staat centraal. En of we het dat nu “groot” vieren of meer op een eenvoudige en bescheiden wijze, er moet van alles geregeld en georganiseerd worden. Vang je daar tijdig mee aan, dan kun je jezelf als HSP’er de nodige stress besparen en vervolgens dan ook ontspannen van het samenzijn genieten. Wees eerlijk, stress en genieten gaan nu eenmaal niet goed samen.

De meesten van ons hebben een huis, een gezin en, gelukkig, ook werk. Als hooggevoelige ben je doorgaans een makkelijke kandidaat voor stress en te veel hooi op je vork; daar hoeft het heus geen Kerstfeest voor te zijn. Vaak vergt het in de lucht houden van de vele ballen zo veel tijd en kracht dat er niets meer overschiet voor jezelf, om iets voor jezelf te doen, je accu’s op te laden, te mediteren, te sporten of wat je dan ook graag doet. De feestdagen, het organiseren van ‘gezellige etentjes’ leidt maar al te vaak tot een gevoel van overspannenheid, tot het zenuwachtig verzuchten van ‘het is me allemaal echt te veel’ en tot kribbigheid en het niet kunnen genieten van het feest waarvan je je toch zo veel had voorgesteld.


Wat kunnen we doen om er een echt FEEST van te maken?
  • Om te beginnen: plannen. Laat niet alles tot het laatste moment. Ben jij de gastvrouw/gastheer van het familiediner, bedenk dan tijdig wat je op tafel wilt zetten en probeer daar gerechten bij te laten zijn die je van te voren kunt klaarmaken en kunt invriezen. Je zou ook kunnen overwegen om een feestelijk koud buffet te presenteren; dat is minder werk en het hoeft echt niet minder feestelijk te zijn. Ik denk dan aan bijzondere kaasjes, groentedips met rauwkost, een lekkere salade. Een soep vooraf past daar goed bij en is makkelijk van te voren te maken. Je zou ook kunnen vragen of iemand anders misschien een deel van de gerechten voor zijn rekening kan nemen. Wie zegt dat je alles in je eentje moet doen? Het gebeurt maar al te vaak dat we denken dat we een bepaalde familietraditie moeten volgen en dat er dus, bijvoorbeeld, gevulde kalkoen met alles erop en eraan op tafel moet komen. Moet dat echt? Wil je dat ook werkelijk? Je zou ook een nieuwe traditie kunnen starten, toch?
  • Ik raad je aan om pen en papier te nemen en een lijstje te maken van wat je wilt doen: kaarten schrijven, het huis versieren, inkopen van presentjes en ingrediënten voor de maaltijd, bedenken wat je aan wilt trekken (moet er nog iets naar de stomerij?), afspraken maken bij de kapper en met genodigden die ook aan de bereiding van de maaltijd bijdragen (wie maakt het voorgerecht, het hoofdgerecht of het toetje?). Schrijf alles duidelijk op en overleg met de betrokkenen. Niemand wil die last minute stress! Probeer zo veel mogelijk te delegeren. De kinderen kunnen ook helpen, en vinden dat vaak ook leuk; vraag ze wat ze zouden willen doen. En ja, ik weet het, als HSP’er wil je graag dat alles perfect is, maar gezelligheid is belangrijker dan dat. Daarbij weet niemand behalve jij dat je een kers op de vla had willen hebben, dus als je die dan toch vergeten mocht zijn, dan is er echt niets aan de hand. Bedenk dat niemand het wist van die kers en dat niemand het je kwalijk zal nemen als er vla zónder kers op tafel komt. Details zijn leuk, maar ze zijn niet het voornaamste. Dus ontspan je, en geniet. Ben jij ontspannen, dan zullen je gasten zich ook kunnen ontspannen. Uiteindelijk is het FEEST.
  • Het is een open deur, maar toch zeg ik het nog maar even: het gaat bij het Kerstfeest op de eerste plaats om het genieten van elkaar, van het samenzijn en van een ontspannen sfeer. De versieringen, het eten en de eventuele cadeautjes zijn een bijkomstigheid. De reclamespotjes, de folders en de advertenties zijn gemaakt om iedereen vooral zo veel mogelijk te laten kopen. We worden wijsgemaakt dat (overmatig) consumeren een vereiste is voor een geslaagd feest. En dat is natuurlijk een illusie. Een harmonische sfeer, gezelligheid en het welslagen van het feest, het is echt niet afhankelijk van de hoeveelheid (duur) voedsel, van veel (kostbare) cadeaus. Het slagen van je feest hangt af van je innerlijke houding.
  • En... denk aan de buurtwinkel. Probeer zo veel mogelijk lokale produkten te kopen. Je weet best waarom.

En dan, beste Lezer, rest mij alleen nog je mooie, lichte en warme feestdagen toe te wensen, dagen met tijd voor al je dierbaren en vooral ook tijd voor jezelf. Geniet van wat en wie er is, en sta ook eens stil bij al het moois en verrijkends dat het afgelopen jaar je heeft gebracht, en dat het komende jaar je gaat brengen. Het leven is niet alleen maar glim en glitter, en gelukkig maar, want het is vooral dankzij de moeilijke momenten dat we ons als mens kunnen ontwikkelen, dat we innerlijk kunnen groeien.
In die zin maak ik van de gelegenheid gebruik om al diegenen die me gebeld of geschreven hebben, al diegenen die hun verhaal aan mij toevertrouwden en die een coachingstraject met mij aangingen, hartelijk te bedanken. Ik heb veel van jullie geleerd, en ik hoop dat ik jullie door onze samenwerking een stapje verder kwamen in het leven.

Hele fijne, ontspannen en bijzondere
feestdagen voor allen!





dinsdag 3 december 2013

8 Strategieën voor HSP’ers



Je hebt het gelezen en je hebt het gehoord, hooggevoeligheid is een gave. In het beste geval ben je het daar helemaal mee eens en is het voor jou vanzelfsprekend om vanuit die innerlijke overtuiging te leven, want dat is het mooiste dat je jezelf kunt wensen. Het kan echter ook zijn dat je weliswaar zo’n beetje geaccepteerd hebt dat je hooggevoelig bent, maar dat je nog niet helemaal zo ver bent dat je er in alle opzichten goed mee om kunt gaan. In dat geval zou je eens naar de onderstaande acht strategieën kunnen kijken, en wellicht dat er een aantal bij zijn waar je iets aan hebt.

  • Acceptatie. Als allereerste, nog voordat je aan de volgende strategieën kunt beginnen, is het noodzakelijk dat je accepteert dat je hooggevoelig bent. Leg je erbij neer. Het is niet erg, het is geen ziekte en geen stoornis, het is een deel van je karakter en het zegt iets over de manier waarop je de wereld beleeft. En, rustig maar, je bent nog véél meer dan alleen maar hooggevoelig. Die extreme gevoeligheid is alleen maar een facet van het prachtige mens dat je bent. We hebben het over de ‘gave’ van hooggevoeligheid, maar ik ben de eerste om toe te geven dat het niet altijd zo voelt. Twijfel en ontkenning, ik weet er alles van. Toch was het pas vanaf het moment dat ik besloot mijn gevoelige kant te omarmen dat het me steeds beter lukte om mijn emoties in de hand te houden. En je weet waarschijnlijk ook wel dat alles wat je probeert weg te stoppen, gevoelens die er zijn maar waar je niets van wilt weten, dat die uiteindelijk alleen maar sterker worden..  
  • Zelfkennis. De tweede strategie, de stap die volgt op de aanvaarding, is de fase van de zelfkennis. Kijk eens een poosje aandachtig naar hoe en op welke manier jouw hooggevoeligheid je in de weg zit. Wanneer ondervind je er hinder van en op welke gebieden. En schrijf het op! Maak aantekeningen en let daarbij vooral op dingen als stress, vermoeidheid (overvoerdheid) en honger. Kijk naar jezelf, naar je emoties en naar je reacties, en zoek naar patronen.
  • Zoek contact met andere HSP’ers. Het contact met andere hooggevoelige mensen is van groot belang. Zoek een groep, sluit je erbij aan en, als je niemand mocht vinden, trek dan de stoute schoenen aan, rek je comfortzone een stukje op, en vorm zelf een groepje. Facebook leent zich uitstekend voor dit doel, maar het is ook helemaal niet zo moeilijk om een paar leuke posters te maken en die op te hangen bij de groene winkel, in de bibliotheek, de sportshool, het yogacentrum en meer van dat soort plekken. Echt, het is de moeite meer dan waard. Het leren kennen van andere mensen die zoals jij extra gevoelig zijn, ervaringen met elkaar delen en van elkaar leren, het is een van de beste en meest verrijkende manieren om aan jezelf te werken.  
  • Lichaamsbeweging, kunstzinnig bezig zijn en meditatie. Aandacht voor lichaam en geest zijn strategieën waar geen enkele HSP’er eigenlijk onder uit kan. Wandelen, tai-chi, yoga, euritmie, zwemmen, rennen, enzovoort, bieden je de ideale mogelijkheid om je propvolle hoofd leeg te maken. Het contact met de natuur heeft een kalmerende uitwerking op ons snel aangetaste zenuwstelsel en helpt je bij het lozen van alle energie die je hebt opgepikt maar die niet bij jou hoort. Kunstzinnige activiteiten zoals schilderen of het bespelen van een muziekinstrument werken als balsem voor de ziel waardoor we alles wat ons bezighoudt en het hoofd overuren laat draaien, eens even los kunnen laten. En ten slotte, meditatie –op welke manier dan ook, want er zijn heel wat manieren om te mediteren- is iets dat niet zou mogen ontbreken in het dagprogramma van elke HSP’er. Ik herinner je in dit verband nog maar eens even aan die video van de one moment meditation’ die elk excuus van geen tijd hebben, onderuit haalt. Uiteindelijk is het ook zo dat spiritualiteit (een ruim concept waaraan je je eigen invulling kunt geven) voor de meeste hooggevoeligen even belangrijk is als eten en drinken.
  • Zoek rolmodellen. Het is een goed idee om eens op zoek te gaan naar een of twee hooggevoelige rolmodellen. Je vindt ze onder de bekende en grote musici, schilders, kunstenaars, onder persoonlijkheden die bekend staan om hun diepe betrokkenheid bij het welzijn der mensheid, het milieu, enzovoort. Lees hun biografie, volg de manier waarop ze naar buiten treden, let op de kleine details waaruit blijkt dat ze hooggevoelig zijn, en leer van hen. Hoewel ik altijd zeg dat het zinloos is om jezelf te vergelijken met het gros van de mensen die meer en sneller presteren dan jij en die ook assertiever zijn, maak ik een uitzondering voor de HSP’ers die zichtbaar in de wereld durven te staan en zich onderscheiden door hun inzet en morele houding. Je optrekken aan deze laatste groep heeft wel degelijk zin, terwijl het proberen evenaren van de eersten, die naar alle waarschijnlijkheid niet erg hoog scoren op de HSP-vragenlijst, alleen maar onmoedigend werkt. 
  • Let op je grenzen. Regelmatig gaat het in de artikelen van dit blog over het vaststellen en het bewaken van je grenzen. We weten dat we, als gevolg van de extreme gevoeligheid van ons zenuwzintuigstelsel voortdurend een enorme hoeveelheid informatie te verwerken krijgen. Het gevolg hiervan is, ik zeg het nog maar eens, dat we veel sneller ‘vol’ zitten -en niks meer op kunnen nemen- dan de gemiddelde mens, dan de niet-HSP’er. Nee kunnen zeggen en voldoende tijd reserveren om je accu’s op te laden is voor een HSP’er even belangrijk als acht uur slapen en een duidelijk gestructureerd bestaan (vaste ritmes en geen plotselinge wisselingen). Denk eraan dat dit laatste vooral van belang is voor kinderen. 
  • Je eigen stilteplek. Zitten we helemaal vol en voelt het alsof de stoppen elk moment kunnen doorslaan, dan is er niets beters dan je terug te kunnen trekken op je eigen stille, donkere plekje waar je overvoerde zintuigen even helemaal tot rust kunnen komen. Niet iedereen kan over zo’n stilteplek, zo’n eigen rustruimte beschikken. In dat geval raad ik je aan om de gordijnen dicht te trekken, de deur dicht te doen en in bed te kruipen. Denk eraan om ook alle stekkers van elektronische apparatuur uit het stopcontact te trekken, want ook de straling van deze apparaten heeft een verstorende werking op je fysiek- en geestelijk welzijn. Aan de andere kant kan het ook zo zijn dat jij je juist alleen maar ontspant wanneer je naar prettige, rustgevende muziek kunt luisteren; in dát geval zul je dus wel een apparaat moeten gebruiken. We zijn allemaal verschillend, maar de meeste HSP’ers zijn gebaat bij een volkomen verduisterde ruimte. En daarnaast is het misschien ook wel een goed idee om huisgenoten te verzoeken je behoefte aan rust en stilte te respecteren. 
  • Sluit je niet af voor de wereld. Hoewel de wereld je regelmatig te groot, te druk, te vol en te wreed lijkt, is het wél de plek waar we leven. De niet-HSP’ers zijn niet de vijand, echt niet. Ze zijn even belangrijk als wij, de HSP’ers, en samen vormen we het prachtige, majestueuze weefsel dat ons op aarde met elkaar verbindt. Ik herinner je aan de woorden van Elaine Aron, die zegt dat de koning niet zonder zijn raadsheren kan, maar óók niet zonder zijn soldaten. Oftewel, niemand is beter of slechter dan de ander. We hebben elkaar allemaal nodig. Dat dit niet altijd even makkelijk is? Dat geloof ik best. Toch denk ik dat het belangrijk is om zo tolerant mogelijk te zijn en te leven vanuit een innerlijke houding van acceptatie en inlevingsvermogen. Gaan we als HSP’er niet graag prat op ons empatisch vermogen? Niet iedereen beleeft de wereld zoals wij dat doen, maar dat wil niet zeggen dat iedereen die niet hooggevoelig is, daarom automatisch een slechterik zou zijn. Iedereen is zoals hij is. Dus, kijk uit voor oordelen en veroordelen, hetgeen niet hetzelfde is als het hebben van onderscheidingsvermogen. Het is een illusie dat je de wereld en de mensen zou kunnen veranderen door in een hutje op de hei te gaan wonen of door te schelden en te beledigen... Laten we manieren zoeken om elkaar nader te komen en alles wat op onze weg komt met nieuwsgierigheid tegemoet te treden. Wil je als mens groeien en je ontwikkelen, dan is dat de enige manier.
Rest mij nog een ieder die dit leest een goed Adventstijd en Kerstdagen toe te wensen.