Zoeken in deze blog

maandag 5 maart 2012

De HSP’er en zijn behoefte aan tijd voor zichzelf

In het artikel van afgelopen maand kwam ter sprake hoe belangrijk het voor de hooggevoelige mens is om tijd en ruimte voor zichzelf te hebben. Elke hooggevoelige moet zich zonder zich schuldig te voelen op bepaalde momenten kunnen afzonderen om alleen met zichzelf te kunnen zijn. 
HSP’ers hebben de neiging om voortdurend klaar te staan om anderen te helpen, om onmiddellijk in te springen wanneer er in hun omgeving iemand –partner, familielid, vrienden, collega of buur– is die even handen te kort lijkt te komen. Wanneer de HSP’er de ander niet tot dienst kan zijn, en dat geldt in het bijzonder ten opzichte van de partner of zijn kinderen, bestaat de kans dat hij zich schuldig gaat voelen omdat hij niet voor de volle honderd procent kan bijdragen aan het geluk en welzijn van een dierbare. 
‘Ik wil zo graag wat meer aan mezelf denken zonder me daar schuldig onder te voelen. Wat kan ik doen?’ Dit was de vraag waar Laura in haar eerste coachingssessie mee kwam. ‘Je kunt je niet voorstellen hoe ik er soms naar snak om zo af en toe eens alleen te zijn, om me zo nu en dan eens terug te trekken en voor de verandering eens niet beschikbaar te zijn. Er zijn altijd mensen in huis, en er moet altijd van alles gebeuren. Soms voel ik dan een haast onbedwingbare neiging om te gaan gillen, en als ik hier niets aan doe, dan word ik gek.’ En ze besloot met: ‘Weet je, ik kan geen nee zeggen. Ik zal dat toch echt eens moeten leren. Als ik niet heel gauw een begin maak met het op een rijtje krijgen van mijn eigen behoeften en het honoreren daarvan, dan ben ik bang dat ik dit niet zo heel veel langer meer kan volhouden. Ik wil iets doen voor het te laat is.’ 
Laura’s behoefte is duidelijk: om haar emotionele evenwicht te kunnen bewaren heeft ze tijd nodig voor zichzelf, tijd om alleen te kunnen zijn. Elk mens heeft tijd nodig om eens rustig na te kunnen denken, om te kunnen mediteren, om zijn accu op te laden, om te dromen en plannen te maken en gewoon, om eens adem te kunnen halen. Het betreft een algemene behoefte, maar een HSP’er heeft die behoefte eerder en vaker, en ook zullen de periodes van rust en afzondering voor de meeste hooggevoeligen langer zijn dan gemiddeld. Als het je niet lukt de ruimte die je nodig hebt op te eisen, dan zal je humeur daar onder te lijden hebben, ga je je meer en meer aan van alles en nog wat ergeren, krijg je last van toenemende stress en kun je uiteindelijk in een depressie geraken. De kwestie waar het hier om draait is het (h)erkennen van je grenzen en ze bewaken. 
Het kan best zijn dat je partner ‘je altijd nodig heeft’, maar je kunt veel liefdevoller zijn, veel positiever en gezelliger, wanneer je je eigen stukje tijd en ruimte in ere weet te houden. 


Wat kun je doen om je stukje ‘eigen-tijd’ te veroveren?
  • Vraag je partner wanneer hij tijd zou hebben voor een belangrijk gesprek. Met het maken van een duidelijke, concrete afspraak (op díe en díe dag, om zo en zo laat en gedurende X tijd) laat je je partner weten dat het om iets serieus gaat, om iets wat je bezig houdt.
  • Is het moment van de afspraak aangebroken, let er dan op dat jullie alle twee je mobiel uit zetten, en dat er ook geen radio of televisie aan staat. Jullie willen niet gestoord worden. Probeer zo veel mogelijk een liefdevolle ruimte te creëren waarin het wederzijds respect en vertrouwen voorop staan.
  • Begin met je partner duidelijk te maken dat je veel van hem houdt, maar dat, om je ook in de toekomst liefdevol naar hem/haar toe te kunnen blijven opstellen, je het zo nu en dan nodig hebt om je even helemaal terug te trekken. Zeg er vooral heel duidelijk bij dat dit niets met je partner te maken heeft, dat je hem of haar niets verwijt, maar dat het zuiver en alleen iets is dat voortkomt uit jouw emotionele en fysieke behoeften. Het is belangrijk dat je partner begrijpt dat het een kwestie van gezondheid is.
  • Omdat je op dat moment waarschijnlijk nog niet helemaal duidelijk hebt hoe veel tijd je precies nodig zult gaan hebben, is het verstandig een proeftijd af te spreken (een maand?) waarin je rustig kunt uitproberen wat voor jou het prettigste aanvoelt.
  • Als je het fijn hebt gevonden om zo, vol vertrouwen en respect, met je partner te praten, is het misschien een idee om voor te stellen dit soort gesprekken eens in de zo veel tijd te herhalen. Om te beginnen zou je dat kunnen doen om verslag uit te brengen van de proeftijd waarin je experimenteerde met het creëren van ruimte voor jezelf.
  • Maak van deze bijzondere emotionele gespreksruimtes met je partner gebruik om hem of haar te vragen of hij of zij misschien ook onderwerpen heeft om met jou te delen, onderwerpen die bij kunnen dragen aan het emotioneel welzijn van jullie relatie.

Deze communicatietechniek, waarbij intimiteit, respect en vertrouwen voorop staan, is ideaal voor het uitspreken van emotionele behoeften die je anders maar moeilijk te berde kunt brengen. 
Let op: Het gebeurt nog al eens dat de HSP’er de neiging heeft zijn emotionele behoeften er op de meest ongeschikte momenten ‘uit te flappen’, op momenten waarop we eigenlijk van te voren al weten dat je toch niet wordt gehoord. Als dit gebeurt, dus, als je er iets belangrijks uitgooit op een totaal ongeschikt moment (bijvoorbeeld op het moment dat we de kamer uitlopen, of wanneer je partner op het punt staat om de voordeur achter zich dicht te trekken om naar zijn werk te gaan), en als er dan dus inderdáád geen acht op je woorden wordt geslagen… kijk dan uit! Pas op dat je jezelf daarmee dan niet bevestigd gaat zien in negatieve overtuigingen van het soort ‘Zie je wel, ze geven niet om mij!’ of ‘Ja, hoor, ik wíst het wel, ze luisteren niet naar me want ik ben het niet waard, dus ik zal nóg meer mijn best voor de ander moeten doen.’ Jullie weten best dat dit soort gedachten zuivere onwaarheden zijn die rechtstreeks uit een zwak zelfbeeld voortkomen. Immers… hoe kunnen ze nu naar je luisteren als je niet bewust de nodige maatregelen treft om je ervan te verzekeren dat je gehoord wordt?