Zoeken in deze blog

dinsdag 2 november 2010

HSP-er en voor het eerst ouder?

Vanuit mijn spaanse achterban ontving ik binnen een week tijd meerdere verzoeken om eens iets te schrijven over hsp en zwangerschap, en over hsp-moeders (maar ook vaders) die net hun eerste kindje hebben. Het is een onderwerp waar niet veel aandacht aan wordt besteed, want uiteindelijk betreft het maar een relatief kleine groep.
Voor elke aanstaande moeder, hsp of niet, staat de zwangerschap gelijk aan een ingrijpende verandering. De veranderende hormoonhuishouding zorgt er onder andere voor dat je aanvankelijk waarschijnlijk slecht slaapt. En als we bedenken dat voldoende slaap en rust voor een hooggevoelige onontbeerlijk zijn, zou het slaaptekort wel eens tot onnodige stress en innerlijke onrust kunnen leiden. Als hsp-er ben je in de regel vanzelf al emotioneel, maar nu kan het gebeuren dat je spontaan in huilbuien uitbarst. Je voelt je labiel, en hebt je gevoelens (nog) minder in de hand dan normaal. Je maakt je snel zorgen, en terwijl je omgeving blij voor je is, kost het je vaak moeite om sombere gevoelens en angstige gedachten op een afstand te houden. Het kan zijn dat je je daardoor schuldig gaat voelen en dat je last krijgt van nare dromen. Als je jezelf in dit beeld herkent, helpt het misschien om te weten dat je niet de enige bent die zo extreem heftig op een zwangerschap reageert. Een hsp-er is nu eenmaal gevoeliger en emotioneler dan de meeste mensen.
De bevalling is een onbeschrijflijk belangrijk moment; een absoluut hoogtepunt voor jou en je kindje. Probeer alles ruim van te voren zo goed mogelijk voor te bereiden. Als je zelf kunt beslissen, er geen medische indicatie is en je het aandurft, is het misschien een goed idee om thuis te bevallen. Rustig in je eigen omgeving met bekende mensen om je heen geeft een hsp-er vaak een veilig gevoel en voorkomt onnodige spanning
Veel hooggevoelige mensen hebben veel tijd en rust nodig om aan nieuwe situaties te wennen. Dat een baby je wereld behoorlijk op zijn kop zet, behoeft geen betoog. Het is gedaan met de rust, en 's nachts vaak een aantal malen je bed uit moeten om je kindje te voeden betekent voor de meesten van ons een aanslag op de emotionele stabiliteit. Bedenk ook hier weer dat slaap en rust voor een hsp-er essentieel zijn, en probeer begrip voor jezelf op te brengen als je je als gevolg van de korte nachten kribbig en ongedurig voelt. 
Een van de vele kenmerken van de hooggevoelige mens is zijn hang naar perfectionisme, de behoefte om alles goed te willen doen. Maar hoe moet je alles goed doen wanneer er geen duidelijke regels zijn die je zeggen waar je je aan te houden hebt? De angst om fouten te maken, of alleen al de zorg om de gezondheid en het welzijn van je kindje kan makkelijk tot obsessie worden. 
‘Ik voel me schuldig omdat ik niet gelukkig ben,’ schrijft een moeder. ‘Ik zie overal huizenhoog tegenop. Ik kan het niet meer aan. Het moederschap groeit me boven het hoofd en ik weet me vaak geen raad wanneer mijn dochtertje zonder aanwijsbare reden uren achtereen ligt te huilen of opeens een dag niet wil eten,’ schrijft een ander. Een derde laat weten dat de situatie haar boven het hoofd groeit ‘wanneer mijn zoontje weer eens een ontzettende huilbui heeft en alleen maar in mijn armen wil liggen. Maar het ergste is wel de voortdurende twijfel of ik het wel goed doe allemaal.’
Al deze reacties zijn normaal voor een hooggevoelige moeder. De eerste stap is aanvaarden dat dit zo is. De veranderde hormoonhuishouding, de nieuwe uiterlijke omstandigheden, het slaapgebrek, de nieuwe verantwoordelijkheid, de behoefte om alles goed te doen en onze toch al heftige emotionaliteit - het is de reële dagelijkse kost van de nieuwe moeder. Je erbij neerleggen kan een opluchting zijn. En dat geldt mogelijk ook voor het besef dat perfectie niet bestaat. Het heeft geen zin om jezelf etiketten op te plakken in de zin van dat je een slechte moeder zou zijn, of dat je te weinig doet, dat je te emotioneel bent of dat je je zou aanstellen. Het is begrijpelijk dat je het zo voelt als hsp-er, maar je schiet er niets mee op. Waar je ook niets mee opschiet, zijn de meningen (oordelen) van anderen. Anderen voelen niet wat jij voelt. ‘Al doende leert men’ zou wel eens voor het moederschap bedacht kunnen zijn. Je leert het in de praktijk en fouten maken mag - elke keer gaat het een beetje beter waardoor je zelfvertrouwen zal groeien. Wat je vandaag niet lukt, heb je morgen waarschijnlijk onder de knie.
Probeer de hulp van vriendinnen in te schakelen. Als hsp-er kost het vragen om hulp je waarschijnlijk moeite, maar dit is een uitstekend moment om het stellen van dit soort vragen te oefenen. Deel je zorgen en je angsten, praat erover met anderen en hoor hoe anderen (bij voorkeur hsp-ers) bepaalde kwesties hebben aangepakt en opgelost.
Maar vóór alles: vertrouw op onze grootste bondgenoot, de intuïtie. De intuïtie van een hsp-er is om te beginnen vaak al sterk ontwikkeld, maar als moeder (en vader) van een kindje wordt die gave doorgaans alleen nog maar groter. Kijk veel en aandachtig naar je kleintje, probeer te ‘luisteren’ naar wat het nodig heeft en speel daarop in. Overigens is zo’n pasgeboren baby één en al zintuig; een piepklein mensje dat van top tot teen en met heel zijn wezen is gericht op de wereld om zich heen en bij wie alle prikkels ongecensureerd binnenkomen  ̶  een beeld dat jou als hsp-er niet vreemd zal zijn. Met dat laatste zul je waarschijnlijk al automatisch rekening houden.
Ten slotte wil ik je er graag nog eens op wijzen dat fouten maken mag, dat het ouderschap één groot leerproces is en dat niemand van je verwacht dat je alles meteen al de eerste keer goed doet. Probeer je dus zo veel mogelijk te ontspannen en naar je intuïtie te luisteren, want uiteindelijk is het de bedoeling dat je van je baby, van het wonder in je armen, geniet.